महाराष्ट्राच्या राजकारणाचे केंद्रबिंदू असलेल्या बारामती नगरपरिषदेच्या २०२५ च्या निवडणुकीने पुन्हा एकदा प्रस्थापितांना विचार करायला भाग पाडले आहे. उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी आपल्या बालेकिल्ल्यात निर्विवाद वर्चस्व राखत ४१ पैकी ३५ जागा खिशात घातल्या असल्या, तरी या संपूर्ण निवडणुकीच्या खऱ्या अर्थाने 'वुमन ऑफ द मॅच' ठरल्या आहेत त्या म्हणजे संघमित्रा काळूराम चौधरी.
राजकीय भूकंप: बालेकिल्ल्यात 'निळा' झेंडा
बारामतीच्या राजकारणात आजवर केवळ पवार कुटुंबाच्या शब्दाला वजन राहिले आहे. मात्र, प्रभाग क्रमांक १४ 'अ' मधून बहुजन समाज पक्षाच्या (BSP) तिकिटावर निवडणूक लढवणाऱ्या अवघ्या २१ वर्षांच्या संघमित्रा चौधरी यांनी विजय मिळवून इतिहास रचला आहे. अजित पवारांच्या झंझावातात जिथे दिग्गज वाहून गेले, तिथे एका तरुण मुलीने बसपचा हत्ती बारामती नगरपरिषदेत घुसवला, ही या निवडणुकीतील सर्वात मोठी उलथापालथ मानली जात आहे.
कोण आहेत संघमित्रा? एक नवा चेहरा, एक नवी जिद्द
संघमित्रा या बहुजन समाज पक्षाचे प्रदेश महासचिव काळूराम चौधरी यांच्या कन्या आहेत. राजकारणाचे बाळकडू घरातूनच मिळाले असले तरी, बारामतीसारख्या हायप्रोफाईल मतदारसंघात निवडणूक जिंकणे सोपे नव्हते.
तरुण सळसळते नेतृत्व: केवळ २१ व्या वर्षी नगरसेवक होऊन त्यांनी बारामती नगरपरिषदेतील सर्वात तरुण लोकप्रतिनिधी होण्याचा मान मिळवला आहे.
शिक्षणाची जोड: उच्चशिक्षित असलेल्या संघमित्रा यांनी प्रचारादरम्यान अतिशय संयमी पण आक्रमक भूमिका मांडली, ज्याचा प्रभाव तरुण मतदारांवर पडला.
वडिलांची नगराध्यक्षपदाची लढत आणि शरद पवार गटाला धक्का
या निवडणुकीत केवळ संघमित्रा यांचा विजयच चर्चेत नाही, तर त्यांचे वडील काळूराम चौधरी यांनी नगराध्यक्षपदासाठी दिलेली झुंजही महत्त्वाची ठरली. त्यांनी नगराध्यक्षपदासाठी ६,६५२ मते घेतली. विशेष म्हणजे, शरद पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या अधिकृत उमेदवाराला केवळ ५,०५३ मते मिळाली. याचाच अर्थ, बारामतीत शरद पवार गटापेक्षा बसपची ताकद जास्त दिसून आली, जे राजकीय विश्लेषकांसाठी अत्यंत धक्कादायक आहे.
विजयाची सूत्रे: ओबीसी आणि वंचित फॅक्टर
संघमित्रा यांच्या विजयामागे काही महत्त्वाची कारणे मानली जात आहेत:
१. लक्ष्मण हाके यांची साथ: ओबीसी आंदोलक लक्ष्मण हाके यांनी संघमित्रा यांच्यासाठी घेतलेल्या सभांनी बहुजन मतदारांमध्ये मोठी जागृती केली.
२. घोषणापत्र: "गरिबांना वन-बीएचके घरे मिळवून देणार" ही त्यांची आश्वासक घोषणा तळागाळातील लोकांपर्यंत पोहोचली.
३. प्रस्थापित विरोधी सूर: वर्षानुवर्षे एकाच घराण्याची सत्ता असल्याने बदलाची अपेक्षा करणाऱ्या मतदारांनी संघमित्रांना पसंती दिली.
बारामती नगरपरिषदेत अजित पवारांचे बहुमत असले तरी, संघमित्रा चौधरी यांच्या रूपाने आता सभागृहात एक नवा, तरुण आणि विरोधी विचारांचा आवाज घुमणार आहे. प्रस्थापित सत्तेला आव्हान देत एका २१ वर्षांच्या मुलीने मिळवलेला हा विजय येणाऱ्या काळात बारामतीच्या राजकारणाची समीकरणे बदलणारा ठरू शकतो.