आशियाई ॲथलेटिक्समध्ये ज्योती यार्राजीचा सुवर्ण धमाका

भारतीय क्रीडा क्षेत्रात सध्या एकाच नावाचा डंका वाजत आहे, ते नाव म्हणजे ज्योती यार्राजी. दक्षिण कोरियातील गुमी येथे आयोजित आशियाई ॲथलेटिक्स चॅम्पियनशिप २०२५ मध्ये ज्योतीने १०० मीटर अडथळ्यांच्या शर्यतीत (100m Hurdles) सुवर्णपदक पटकावून तिरंगा अभिमानाने फडकवला आहे. प्रतिकूल हवामान आणि मुसळधार पाऊस असूनही ज्योतीने ज्या जिद्दीने ही शर्यत पूर्ण केली, त्याचे जगभरातून कौतुक होत आहे. विशेष म्हणजे, तिने १२.९६ सेकंदाची वेळ नोंदवत केवळ सुवर्णपदकच जिंकले नाही, तर चॅम्पियनशिपचा नवा विक्रमही प्रस्थापित केला आहे.

ज्योती यार्राजीचा हा विजय केवळ एका पदकाचा विजय नसून तो तिच्या सातत्यपूर्ण मेहनतीचा आणि जिद्दीचा विजय आहे. शर्यतीच्या दिवशी गुमी स्टेडियमवर मुसळधार पाऊस कोसळत होता आणि स्टेडियम प्रेक्षकांशिवाय रिकामे होते. अशा शांत आणि ओल्या ट्रॅकवर धावणे कोणत्याही धावपटूसाठी आव्हानात्मक असते. मात्र, ज्योतीने सुरुवातीपासूनच आपली लय कायम ठेवली आणि अंतिम रेषेपर्यंत आपले वर्चस्व टिकवून ठेवले. तिच्या या कामगिरीने तिने आशियाई स्तरावर स्वतःचे स्थान अधिक भक्कम केले आहे.

ज्योतीचा जन्म आंध्र प्रदेशातील विशाखापट्टणम येथे एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला. तिचे वडील सुरक्षा रक्षक म्हणून काम करतात आणि आई घरकाम करते. अत्यंत कठीण परिस्थितीतून वर आलेल्या ज्योतीने कधीही आपल्या परिस्थितीचे भांडवल केले नाही. शाळेत असल्यापासूनच तिला धावण्याची ओढ होती. सुरुवातीला तिला अनेक अडचणींचा सामना करावा लागला, पण तिचे प्रशिक्षक आणि पालकांनी तिला दिलेला पाठिंबा मोलाचा ठरला. आज ती भारताची १०० मीटर हर्डल्समधील 'नॅशनल रेकॉर्ड होल्डर' आहे, हे यश तिच्या कष्टाचे फळ आहे.

या चॅम्पियनशिपमधील तिची कामगिरी तांत्रिकदृष्ट्या खूप महत्त्वाची मानली जात आहे. १२.९६ सेकंदात १०० मीटरचा अडथळ्यांचा टप्पा पार करणे हे जागतिक दर्जाच्या कामगिरीच्या जवळ जाणारे आहे. गेल्या काही वर्षांत ज्योतीने अनेक वेळा १३ सेकंदांपेक्षा कमी वेळेत ही शर्यत पूर्ण केली आहे. आशियाई ॲथलेटिक्स चॅम्पियनशिपमध्ये तिने स्वतःच्या सुवर्णपदकाचे यशस्वी रक्षण केले आहे, कारण यापूर्वीच्या स्पर्धेतही ती विजेती ठरली होती. सातत्याने सुवर्णपदक जिंकणे हे तिच्यातील क्लास दर्शवते.

ज्योती यार्राजीच्या यशाचा परिणाम भारतातील ट्रॅक अँड फील्ड इव्हेंट्सवर सकारात्मक होताना दिसत आहे. पीटी उषा यांच्यानंतर भारतीय महिला ॲथलेटिक्समध्ये अशा प्रकारची चमक फार कमी खेळाडूंनी दाखवली आहे. ज्योती आता केवळ आशियाई स्तरावर मर्यादित न राहता, तिचे लक्ष आगामी ऑलिम्पिक आणि जागतिक चॅम्पियनशिपवर आहे. तिने नोंदवलेला १२.९६ सेकंदाचा विक्रम हा भारतीय ॲथलेटिक्समधील मैलाचा दगड ठरला आहे.

सोशल मीडियावर ज्योतीचा शर्यतीनंतरचा व्हिडिओ प्रचंड व्हायरल होत आहे. ज्यामध्ये ती पावसात भिजलेली असूनही सुवर्णपदक जिंकल्याचा आनंद साजरा करताना दिसत आहे. क्रीडाप्रेमींनी तिला 'गोल्डन गर्ल' अशी पदवी दिली आहे. या विजयामुळे भारतीय ॲथलेटिक्स महासंघानेही (AFI) तिचे अभिनंदन केले असून भविष्यात तिला अधिक चांगल्या सुविधा पुरवण्याचे आश्वासन दिले आहे.

ज्योतीच्या या प्रवासात रिलायन्स फाऊंडेशन आणि तिच्या वैयक्तिक प्रशिक्षकांचा मोठा वाटा आहे. आधुनिक तंत्रज्ञान आणि योग्य आहार यामुळे तिला तिच्या वेळेत सुधारणा करता आली. एका सामान्य कुटुंबातील मुलगी जेव्हा आशियाई स्तरावर सुवर्ण जिंकते, तेव्हा ती देशातील हजारो मुलींसाठी प्रेरणास्थान बनते. ज्योतीची ही कामगिरी हे सिद्ध करते की जर जिद्द असेल तर कोणतीही अडचण तुम्हाला ध्येयापासून रोखू शकत नाही.

आगामी काळात ज्योतीसमोर जागतिक स्पर्धकांचे आव्हान असणार आहे. युरोपियन आणि अमेरिकन धावपटूंशी स्पर्धा करण्यासाठी तिला आपली वेळ अजून काही सेकंदांनी कमी करावी लागणार आहे. मात्र, सध्याची तिची लय पाहता, ती लवकरच जागतिक पदकालाही गवसणी घालेल यात शंका नाही. भारतासाठी ही अभिमानाची गोष्ट आहे की, १०० मीटर हर्डल्स सारख्या तांत्रिक आणि कठीण खेळात ज्योती सारखी खेळाडू देशाला जागतिक नकाशावर नेत आहे.

निष्कर्षतः, ज्योती यार्राजीचा हा विजय भारतीय क्रीडा इतिहासातील एक सोनेरी पान आहे. प्रतिकूल परिस्थितीवर मात करत तिने मिळवलेले यश हे केवळ तिचे वैयक्तिक यश नसून ते संपूर्ण भारताचे यश आहे. गुमी स्टेडियममधील तो पाऊस आणि रिकाम्या गॅलरी तिच्या विजयाचे साक्षीदार ठरले आहेत. ज्योतीचा हा सुवर्ण प्रवास असाच सुरू राहो, हीच प्रत्येक भारतीयाची इच्छा आहे.